Wie zijn de echte helden? Dat zijn natuurlijk onze succesvolle sporters en hun persoonlijke trainers! De mannen en vrouwen die ons land vertegenwoordigen op het hoogste niveau en hun coaches. Na hun actieve carrière volgt een tweede leven in het schnabbelcircuit van de seminars en managementconferenties. Daar vertellen ze hoe ze kampioen zijn geworden en wat wij, gewone stervelingen, daarvan kunnen leren.
Daarin komen de volgende drie lessen altijd voorbij. De eerste is natuurlijk: focus, focus en nog eens focus! Je kunt alleen succesvol zijn als je alles geeft voor het bereiken van je doel. Iedere dag weer, als het moet jaren achtereen. Pieken op dat ene moment, op dat ene toernooi kan alleen als je volledig toegewijd bent! Ten tweede: kies je team met zorg. Alleen wie jouw doel volledig ondersteunt mag meedoen. Wie uit de pas loopt kan vertrekken. En tot slot: diversiteit is best belangrijk en nuttig, maar uiteindelijk is er maar één die beslist.
We gunnen het ze, het vrouwenvoetbalteam, Epke, Dafne en Ranomi. en Ze hebben er ontegenzeglijk hard gewerkt en ze hebben de top bereikt. We hangen aan hun lippen om hun wijze lessen in te drinken. Maar klopt het nou eigenlijk wel, dat we in het bedrijfsleven en bij de overheid zo veel kunnen leren van geslaagde sporters en trainers? Laten we de lessen eens doorlopen.
Je focussen op je werk kan nooit kwaad. Maar is er nogal een verschil tussen een rekstokoefening van enkele minuten en de dagelijkse realiteit in de top van het bedrijfsleven of de overheid. Een rekstokoefening blijft een rekstokoefening. Maar in voor een leider veranderen doelen en de omgeving continu. De dynamiek van kansen en problemen, van medewerkers, samenwerkingsverbanden, leveranciers en klanten, creëert een dagelijks wisselend beeld. Natuurlijk: het is essentieel om een onderstroom van waarden en een focus op lange termijn resultaat aan te brengen in je organisatie. Focus houden op wat belangrijk is, is goed. Maar wie zich teveel en te lang focust, loopt het risico losgezongen te raken van zijn omgeving. In ons werk gaat het niet om die ene, extreem belangrijke piek van drie minuten of om een toernooi van twee weken. Het gaat om elke dag weer iets realiseren dat je dichter bij je steeds verschuivende doel brengt.
Ook in het bedrijfsleven wordt veel aandacht besteed aan de samenstelling van topteams. Tegelijk weten we dat een leider vrijwel nooit in staat is in volledige vrijheid zijn team samen te stellen. De beste mensen zijn gewild. Er moeten nu eenmaal ook mensen meedoen die het vak nog moeten leren. En soms word je opgezadeld met iemand die je niet ideaal vindt. In de sport kan je van het ene op het andere moment iemand wisselen. Zo simpel ligt het in de echte wereld echter niet. Daarnaast vindt het feitelijke ‘werkproces’ binnen de sport plaats door één of enkele mensen en niet, zoals in het bedrijfsleven, door tientallen, honderden of duizenden. Elf vrouwen twee keer negentig minuten goed laten voetballen is van een heel andere orde dan duizenden mensen 24/7 een product aan consumenten te laten leveren.
De succesvolle sportcoaches die ik heb horen praten vertelden vrijwel altijd over de keiharde discipline die ze afdwingen in hun teams. De sportcoach beslist (na de teamleden en betrokkenen gehoord te hebben) en heeft altijd het laatste woord. Ook hier loopt de sportwereld op een essentiële manier uit de pas met de werkelijkheid in het bedrijfsleven en bij de overheid. Daar is het immers vrijwel nooit zo dat er maar één de baas is. Er zijn bestuurders, commissarissen, toezichthouders, de politiek en managers op allerlei niveaus, allemaal vinden ze dat ze iets te zeggen hebben of, nog erger, dat ze hun eigen koers wel kunnen bepalen. En al die bazen en baasjes zeggen niet zelden nog zinnige dingen ook. Beslissingen komen door dit alles veel rommeliger tot stand en hun houdbaarheid is geringer. De kikkers in de kruiwagen houden is dagelijks werk.
Ik wil de prestaties van onze sporters op geen enkele manier bagatelliseren. Het is geweldig als je de wereldtop bereikt in jouw discipline. Hun toewijding en doorzettingsvermogen zijn bewonderenswaardig. Maar ik denk niet dat leiders er zo veel van kunnen leren.
Lees ook: https://www.nrc.nl/nieuws/2009/08/03/van-de-berg-gestortmaar-wel-praatjes-11762791-a695418